DENBORA GEOLOGIKOA:

     Zer da?

Lurraren denbora geologikoa Lurraren historioaren eta bizitzaren gertaera garrantzitsuak bereizitako denbora tartetan banatzen eta sailkatzen da.

Lurraren adina 4600 milloi urtekoa denez,Lurraren denborari buruz hitz egiten dugunean milloiak erabiltzen dira,orainaldiaren baino aurrekoak.

Denbora geologikoa banatzeko erabiltzen diren unitateak 2 dira: unitate geokronologikoak ,denbora relatiboan( gertaera geologikoak kronologikoki ordenatzen dute) eta unitate geokronometrikoak,denbora absolutuan (milloi urtetan Ma, adierazitak)

LURRAREN EGITURA ETA OSAERA

  Gure planetaren azala mantuaren gainean flotatzen duten plakez osatuta dago.

Lurraren geruzak: Bost geruza nagusitzen dira

 -Atmosfera: Planetak inguratzen duen estalki gaseosoa da.

                         Hidrosfera: Nagusiki ozeanoz osatuta dago baina baita ere itsasoz,lakuz,aintziraz… osatuta dago.

                      - Litosfera: Batez ere lurraren azalez dago osatuta dago eta gutxi gora behera 100 km sakonera ditu. Hemen,hainbat elementu aurkitu ahal ditugu,esaterako: oxigenoa,silicioa,aluminioa,kaltzioa,sodioa…

Litosferan beste 2 kapak aurkitu ahal ditugu: azala eta goiko mantua,12 plaketan banatzen direnak.Goiko mantua,azaletik banatuta dago haustuta sismiko bat dela eta,Mohorovicic deitzen dena eta beheko mantutik banatuta dago astenosfera  deitutako tenperatura eta presio altuko gune ahul bat eta demagmaz materiales osatutako atala dela eta.

  -Mantua: Lurrazalaren eta nukleoaren artean dagoen geruza da. 299 kilometroko sakonearara iristen da. Mantua batez ere perioditaz osatuta dago. Lurrazalaren eta mantuaren arteko banaketa Mohorovicic etengunean ematen da. Mantua goi eta behe mantuan banatu daiteke Biak ezberdintzen diren puntua Repettiten etengunea da.

Mantua lau zatitan banatu daiteke bere elastizitatearen arabera.  goi-mantua, trantsizio zonaldea,  behe-mantua eta  D dira.

   -Nukleoa: 2.225 km sakoneko kanpoaldeko kapa du.Azala hau segurazki zurruna dela,hala ere, bere kanpoaldeko gainazala depresioak eta pikuak dauka.

Barrualdeko nukleoa oso bero indartsua askatzen du.

KONTINENTEEN JATORRIA ETA 

EBOLUZIOA

Urgaineratutako lurrak dira kontinenteak eta uharteak. Gainazalaren %29a hartzen dute.

Sei kontinente daude: Asia, Amerika, Afrika, Antartika, Europa eta Ozeania.

1912an Alfred   geologoak konturatu zen kontinenteak elkarrekin ahokatzen zirela eta denbora geologiko batean osatu ahal izan zutela kontinente bakar bat: Pangea.

Teoria honek esaten duenez,Pangea,pizkanaka pizkanaka banatzen hasi zen,kontinente bat baino gehiago sortu arte.

Gaur egun,zenbait espezializatuek adierazi dute,kontineenten mugimendua deriva kontinental fenomenoa dela eta eman zela ozeano hondoaren espantsio  kontzeptuan oinarrituta. Horretaz aparte, plaka listosferiko batzuk daude zati kontinental eta beste zati ozeanikoz osatuta daudela. Hauek dira nagusienak: Pacifiko itsasoarena,Indo-Australianokoa,Eurasiakoa,Afrikakoa,Iparralde Amerikakoa,Sudamerikakoa,Antartikoa eta Nazkakoa.

    OZEANOEN JATORRIA ETA EBOLUZIOA

XX.mendearen hasieran uste zen,Lurrak eta beste planetak Eguzkiko materialez osatuta zeudela.Hori dela eta,Lurraren tenperatura oso altua zen eta material burdinurtuez zegoen osatuta.Pixkanaka pixkanaka, Lurrak izozten joan zen.Ondoren,bero moderatu batera pasatu zen eta azkenez,uraren irakite puntura ailegatu zen. Berriro izoztean kondentsatzeko,atmofera beroko ur lurruna,likidoan bihurtu eta euria egiten hasi zen.Horrela,ozeanoak sortu ziren,euria lurrera jaistean,lurrazala erosionatzen zuen putzuak sortzeko eta ura gorde ahal izateko.

Teoria hau,gaur egun ezeztatu da,zenbait ikerketak egin baitira honi buruz. Zientifikoek esaten dutenez, Lurrak eta gainerako planetak ez zeuden Eguzkiaren materiales osatuta,baizik eta,Lurrak,Eguzkiaren beroa zuen eta horren ondorioz,Lurraren masa ezin zuen eutsi ezta atmosfera ezta ur lurruna. Jadanik,planeta honetan ura,gasak eta substantzia harritsuak zeuden. Portzio solido hori trinkotzen joaten zen grabitatea zela eta,orduan,barrualdea gero eta beroagoa bihurtzen zen.Gasak eta ura askatu ziren azken batean. Ur lurreko pompak kataklismoak sortzen zituen eta askatutako beroak,lurrazala erosionatzen zuen.

Denboraldi batean, zerutik ez zen ur tantarik jausten,baizik eta ur lurruna,gero kondentsatzen zena. Horregatik ozeanoak ez ziren sortu behetik,baizik eta goitik.